مقاله نویسی در ساده ترین عبارت، ابزار تبادل اطلاعات با پیروی از یک ساختار مشخص می‌باشد.
از زمانی که نوشتن پدید آمد و کتیبه هارا بر روی سنگ‌ها هک می‌کردند، از یک فرایند خاص برای شرح مطلب استفاده می‌شده است. برای مثال کتیبه با نام یک خدا یا پادشاه شروع می‌شد؛ دستور مورد نظر بصورت خلاصه و در آخر با جزئیات بیان می‌شد.
همزمان با پیشرفت انسان، این فرایند قاعده مند هم پیچیده تر شد و به دسته های گوناگونی مانند استدلالی، توصیفی، تحلیلی، اکتشافی، مروری و… تقسیم شد.
مطلب حال حاضر، جامع ترین آموزش مقاله نویسی برای مبتدیان و افراد متخصص می‌باشد که قصد نوشتن مقاله‌ای استاندارد برای جوامع علمی را دارند. آگاهی از اصول مقاله نویسی برای هر فردی چه حرفه‌ای و چه مبتدی موردی ضروری می‌باشد، چرا که دانش شما باید در قالب استاندارد ارائه شود. شما نه تنها یاد می‌گیرید که مقاله نویسی چیست، بلکه شیوه نگارش حرفه‌ای ترین مقاله را خواهید آموخت.
مراجع بیشماری مانند ISI برای یافتن بهترین نمونه مقاله نویسی جهت الگوگیری و تمرین وجود دارند که می‌توانید از آنها بهره بگیرید.
کارگاه مقاله نویسی ابراسمارت
کمیته نویسندگی و تولید محتوای ابراسمارت بصورت هفتگی کارگاه مقاله نویسی در سبک‌های مختلف را برگزار می‌کند تا ظرفیت دانش مقاله نویسی اعضاء را با بروزترین اصول و استانداردها افزایش دهد. خوشبختانه ورود به این کارگاه برای عموم علاقه مندان آزاد است و شما می‌توانید با ارتباط با سرگروه این کمیته در این کارگاه بصورت آنلاین حضور یابید.
ارتباط با سرگروه کارگاه مقاله نویسی
هر شخصی می‌تواند مقاله نویس باشد؟
مقاله نویسی ابزار هر انسانی برای شرح نتایج تحلیل شخصی او می‌باشد؛ اما آیا اگر نویسنده مورد تائید هیچ کسی قرار نگیرد، تلاش صرف شده حاصلی دارد؟
قبل از شروع، باید حوزه فعالیت خود را بشناسید! خود را به عنوان چه فردی معرفی خواهید کرد؟ زندگی خود را صرف چه حرفه‌ای کرده اید؟
امروزه داشتن مدرک علمی از اهمیت کمتری برخوردار است، اما لازم است که رزومه‌ای از سوابق حرفه‌ای خود را در اختیار عموم قرار دهید. استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند لینک دین، توئیتر و... سودمند خواهد بود.
حتما بخوانید: آموزش نکات کلیدی نویسندگی، از مقدماتی تا پیشرفته
هر موضوعی قابلیت تبدیل شدن به مقاله را دارد؟
مرحله ارزشمند مقاله نویسی مورد تائید قرار گرفتن آن توسط داوران، قضات و دیگر پژوهشگران می‌باشد؛ هرفردی قادر است مقاله‌ای بلند بنویسد و حتی خوانندگان بسیاری آن را مطالعه کنند، اما بازهم مفید بودن آن مقاله را اثبات نمی‌کند.
مقاله، در ساده ترین حالت باید نیازی را برطرف کند؛ علاوه بر آن، به قشر خاصی از جامعه کمک کند.
روش انتخاب بهترین موضوع
مردم به تکرار و کلیشه‌ها علاقه‌ای ندارند! اگر قرار است موضوعی انتخاب کنید، باید موضوعی جدید و نو باشد که قابلیت جذب خواننده را داشته باشد.
در مرحله دوم، از خود بپرسید که این مقاله چه کمکی به چه کسی می‌کند؟ مسئله‌ای که بر روی آن تمرکز دارید چیست؟ آیا فرضیه یا نظریه‌ای برای ارائه دارید؟
باید توجه داشته باشید که این مسئله قبلا حل نشده باشد. برای مثال، نوشتن راجع به نظریه نسبیت به سخره گرفته خواهد شد. اما تنها بی جواب بودن مسئله ملاک نیست!
مسئله مورد نظر باید به اندازه کافی مبهم و چالش برانگیز باشد تا بتوانید به خوبی ابهام زدایی کنید و دیگر پژوهش‌های مرتبط با خود را به چالش بکشید!
بهتر است قبل از شروع، مقالات زیادی راجع به موضوع مورد نظر مطالعه کرده باشید تا به اندازه کافی آگاهی داشته باشید.
در آخر با نیازسنجی به وسیله موارد گفته شده، می‌توانید بهترین موضوع را با صبر و تلاش به دست آورید.
از سایت‌های مخصوصی همچون Sciencedirec و Scopus برای یافتن کلمات کلیدی مناسب و همچنین مقالات مرتبط با مقاله خود کمک بگیرید. این ابزارها به شما در یافتن آخرین مقالات بروز در حوزه مورد نظر کمک می‌کنند. در این مقاله به آموزش‌های لازم در رابطه با این دو ابزار پرداخته‌ایم.
چه ساختاری را برای نوشتن انتخاب کنیم؟
ساختار بندی مقاله وابسته به موضوع و مجله منتشر کننده مقاله شما دارد. برای مثال، موضوعات علمی از ساختار پیچیده تر و سازمان یافته تری پیروی می‌کنند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت؛ اما ساختاربندی در مقالات مربوط به حوزه علوم انسانی مانند علوم اجتماعی، علوم سیاسی و... بسیار کمتر دیده می‌شود، زیرا از علوم تجربی جدا هستند و علوم تجربی نیز بر روی مشاهده تمرکز بیشتری دارد.
همانگونه که گفته شد، در برخی مواقع مجله مورد نظر شما محدودیت‌هایی را برای شما مشخص می‌کند که مثال آن مشخص کردن ساختار مقاله تان می‌باشد. بیشتر مجله‌ها و نشریه‌ها در تمام مقالات خود از یک ساختار یکسان پیروی می‌کنند.
در آخر یک استاندراد یکسان برای ساختار مقاله شما وجود دارد که دیگر نویسندگان هم آن را رعایت می‌کنند. مراحل مقاله نویسی به تریتیب:
- موضوع
- چکیده
- مقدمه
- روش تحقیق
- نتایج
- بحث و تحلیل
- نتیجه گیری
- منابع
همچنین اگر شما نیاز به قالب خاصی برای نگاشتن مقاله خود دارید، می‌توانید با هماهنگی مجله و نشریه مورد نظر، آن را طراحی کنید.
مقاله نویسی به انگلیسی
بطور مطمئن شما برای نوشتن مقاله خود مجبور به یادگیری زبان بین المللی نیستید؛ اما اگر شما قصد دارید نتایج مهمی را با دیگر دانشمندان جهان در میان بگذارید، تسلط بر زبان انگلیسی نیاز اولیه و پیش پا افتاده ای می‌باشد. در غیر اینصورت می‌توانید از خدمات مترجمان استفاده کنید.
اگر می‌خواهید مقاله خود را در سایت‌ها و مراجع بین المللی درج کنید تا تمامی پژوهشگران در هر نقطه‌ای از زمین آن را مطالعه کنند، باید بتوانید نسخه‌ای انگلیسی و ترجمه شده از آن تهیه کنید؛ همچنین دیگر پژوهشگران حوزه شما مقالات خود را به زبان انگلیسی منتشر می‌کنند.
مهارت داشتن در زبان انگلیسی همچنین می‌تواند موردی ضروری در تحقیق شما و یافتن منابع به شمار برود. مطمئن باشید که بخش اعظم منابعی که نیاز دارید تا مطالعه کنید، به زبان انگلیسی و نوشته فردی خارجی خواهد بود؛ به همین دلیل شما نیاز دارید تا به این زبان مسلط باشید، در غیر اینصورت در بخش جمع آوری منابع موفق نخواهید بود.
خوانایی و سادگی برای خوانندگان
کسانی که مقاله شما را مطالعه می‌کنند، می‌توانند افراد متخصص مانند شما یا افراد ناآشنا و ابتدایی باشند. در هرصورت، برای هر دو مخاطب، باید مقاله خود را در اوج سادگی و روانی نگارش کنید.
از بیان جزئیات و مواردی که تاثیری ندارند و متعلق به سبک شخصی شما هستند بپرهیزید؛ اگر نیاز به بیان مفهوم یا مورد خاصی هستید که خوانندگان با آن آشنا نیستند، در بخشی مناسب از مقاله به توضیح آن بپردازید.
راز نوشتن بهترین موضوع ممکن برای مقاله
مقاله شما تا قبل از باز شدن در یک وب سایت یا یک مجله، تنها یک معرف دارد و آن موضوع مقاله شماست؛ هرچقدر که مقاله شما قدرتمند باشد، اگر موضوع شما موفق به جذب خوانندگان نشود، تلاش و زمان خود را از دست داده اید؛ مگر اینکه پژوهشگر، قاضی، داور یا فرد مسئولی موظف به خواندن آن باشد. موضوع تنها فرصت شما برای جذاب بودن است.
- موضوع نه تنها در مقاله نویسی علمی، بلکه در تولید محتوا، تالیف کتاب، نوشتن فیلم یا تئاتر، پروژه‌های کارآفرینی و ... اولین جلوه اثر شماست؛ پس بیشترین زمان را صرف انتخاب آن کنید.
- موضوع شما آیا صحت و اعتبار مقاله شمارا تداعی می‌کند؟
- حس جذابیت و هیجان را به خواننده منتقل می‌کند؟
- تداعی کننده کل اقدامات انجام شده در مقاله می‌باشد؟
- در ارتباط با اصل مقاله شما در واقعیت است؟
- آیا از تمام موضوعات مقالات رقیب خود که در کنار آنها نمایش داده می‌شود بهتر است؟ و جلب توجه می‌کند؟
- اگر شما جای خواننده باشید و این موضوع را مشاهده کنید، آن را برای خواندن انتخاب می‌کنید؟ یا به سراغ دیگر اثرات می‌روید؟
تمامی این سوالات به شما در انتخاب بهترین موضوع کمک می‌کند.
برای مثال: تاثیرات باورنکردنی شبکه‌های اجتماعی بر افسردگی از دیدگاه تجربی
اگر فرض بگیریم که موضوع دیگری با این جذابیت وجود نداشته باشد، کلمه "باورنکردنی" تداعی کننده احساس هیجان، "از دیدگاه تجربی" تداعی کننده صحت منابع و کل اقدامات انجام شده می‌باشد.
در آخر بهتر است که در عنوان مقالات خود از کلمات کلیدی که از سایت‌های sciencedirect و scopus به دست آوردید استفاده کنید.
راهنمای نوشتن بهترین چکیده ممکن
نکته‌های مقدماتی و اولیه:
- معمولا شامل 250 کلمه و درصورت هماهنگی با نشریه می‌توان آن را افزایش داد.
- شامل اهداف تحقیق و پژوهشگر باید باشد.
- باید شامل مطالب عمومی باشد که بدون در نظر گرفتن تخصص گفته می‌شوند.
- روش تحقیق باید بصورت اجمالی و کوتاه بیان شود.
- نتایج کلی بصورت خلاصه و نتیجه گیری نهایی بیان شود.
شما نباید برای جذاب کردن چکیده خود، به سمت اغراق حرکت کنید. چکیده شما به هیچ شکل نباید از متن و موضوعات اصلی مقاله خارج شود.
بعضی از پژوهشگران، بخش‌هایی از متن بدنه مقالات خود را که جامع هستند برای جملات چکیده انتخاب می‌کنند.
راهنمای نوشتن بهترین مقدمه ممکن
در مقدمه موضوع و مسئله اصلی بیان می‌شود؛ توجه داشته باشید که مرحله قبل یعنی نوشتن چکیده شامل پرداختن متمرکز به موضوع و مسئله اصلی نبود. شما همچنین می‌بایست انگیزه خود را در جهت حل این مسئله بیان کنید.
در این بخش سعی داشته باشید اطلاعات کافی را برای آگاه سازی خواننده در اخیتار او قرار دهید تا هنگام مطالعه به مشکل بر نخورد.
مهم ترین موضوع در نگارش مقدمه، نوشتن آن به گونه‌ای است که انگیزه ادامه دادن در مطالعه مقاله را برای خواننده ایجاد کند. مقدمه باید خواننده را جذب و مشتاق موضوع مورد نظر نماید.
ساده ترین نکته‌ای که هر نویسنده‌ای در نوشتن مقدمه به آن دقت می‌کند، کوتاه بودن آن می‌باشد. همچنین باید بدون پرداختن به جزئیات آن را ارائه دهید.
شاید شروع کردن مقدمه با مشکل اصلی و مسئله تا رسیدن به نتایج روند مفیدی برای شما باشد.
نکاتی مفید در نوشتن مقدمه‌ای حرفه‌ای تر!
مقدمه نسبت به چکیده به موضوع اصلی نزدیک تر می‌شود؛ اما چکیده جنبه‌ای کلی تر و عمومی دارد. چکیده از دیدگاه عمومی به کل فرایند پروژه تحقیقاتی نگاهی می‌اندازد.- اگر نتوانید در مقدمه، اهمیت کار خود را درک دهید، باخته اید!
- برای درک دادن اهمیت کار خود، از بیان تاریخچه استفاده کنید. برحسب مثال: اولین ماشین‌های برقی کاربردی در دهه 1880 معرفی شدند. اعداد و ارقام همیشه به کاربر حس اعتماد و اهمیت را القاء می‌کنند.
- برای درک دادن اهمیت کار خود می‌توانید از روش‌های خلاقانه بسیاری استفاده کنید؛ برای مثال به تصویرسازی و بیان آینده‌ای که می‌توان به وسیله نتایج این تحقیق دست یافت بپردازید.
- اهمیت مقدمه مقاله شما مانند بخش نوشتن موضوع می‌باشد؛ همانطور که موضوع مقاله تنها فرصت شما برای جذب خواننده می‌باشد، مقدمه شما تنها فرصت شما برای انتقال احساس و ترغیب خواننده به ادامه مقاله می‌باشد.
- اگر برای یک سردبیر یا مجله خاص می‌نویسید، برای جلب نظر او جهت تائید مقاله شما، می‌توانید به دیگر مقالات آن مجله اشاره‌هایی به سود خود داشته باشید.
- اغراق و تعریف از خود را بصورت کامل کنار بگذارید؛ با نتایج خود حرف بزنید!
- همانطور که اشاره شد، ممکن است در مقدمه، به جزئیات نزدیک شوید؛ در اینصورت بهتر است در پاراگراف پایانی، یکپارچگی و کلیت موضوع و کار خود را حفظ کنید.
- در مقدمه اثبات کنید که کار شما نوآوری با خود به همراه دارد؛ در غیر اینصورت فاقد ارزش والایی خواهد بود.
- با دید واقعیت و راستی گرایانه به اثر خود بپردازید؛ در غیر اینصورت فرقی با اغراق ندارد.
روش تحقیق
این بخش از مقاله شما برای اثبات درستی و صحت تحقیق انجام شده برای نتایج است. اگر تحقیق شما بصورت میدانی انجام شده، توضیحات موثر درباره زمان و مکان تحقیق ارائه دهید؛ این مورد در آزمایشات علوم تجربی که کاملا تاثیرپذیر از زمان و مکان و ویژگی‌های طبیعی هستند شامل اهمیت است.
یک طرح تحقیقاتی را برای ارائه در این بخش آماده کنید که از آن در انجام این پروژه پیروی نموده‌اید؛ اگر شیوه تحقیق شما موثر در نتایج است، پس بخوبی آن را توضیح دهید، در غیر اینصورت به یک توضیح ساده اکتفا کنید.
اگر از تجهیزات خاصی برای انجام این آزمایش استفاده کرده‌اید، در بخش روش تحقیق بخوبی بیان کنید؛ این تجهیزات می‌تواند شامل نرم افزارهای مورد استفاده (نه صرفا دستگاه‌های فیزیکی) باشد.
در نهایت توضیح دهید که چگونه به جمع آوری اطلاعات پرداختید و نتایج به دست آمده را چگونه کنترل کردید. بیان روش صحت سنجی نتایج به دست آمده حائز اهمیت است.
شیوه نوشتن بخش نتایج
در اینجا زمان آن رسیده که اگر داده‌های آماری خاصی جمع آوری کرده اید، نشان دهید. این داده‌ها می‌توانند شامل: جدول‌ها، تصاویر و نمودارها باشند. مهم است که به خود خواننده فرصت برسی و قضاوت دهید و خود از اغراق و توضیح کناره گیری کنید.
بخش نتایج میزان اهمیت مقاله را مشخص می‌کند. اگر به این بخش رسیدید اما نتایج کافی ندارید، تلاش شما از اهمیت پائینی برخوردار خواهد بود.
پیشنهاد می‌شود زمان زیادی را برای تدوین نتایج اختصاص دهید.
برای بحث و تحلیل چه بنویسیم؟
همانطور که خواندید، گفتیم در ارائه نتایج خود از توضیح خودداری کنید. در این بخش شما باید آن توضیحات را ارائه دهید. راجع به نتایج اطلاعات بیشتری از دیدگاه خودتان در اختیار خواننده بگذارید.
نتایج مورد انتظارتان از آزمایش را لیست کنید و بعد نتایج مشاهده شده در واقعیت را مشخص کنید. دلیل هرگونه انحراف از نتایج مشخص شده را بنویسید.
اگر با مقالات دیگری رقابت می‌کنید، اختلاف نتایج خود را با نتایج آنها توضیح دهید.
راهنمای نوشتن بهترین نتیجه ممکن
تفاوت عمده این بخش با بخش نتایج، عمومیت و کلی بودن آن است. این بخش همچنین اهمیت و تفسیر آن نتایج را نیز بیان می‌کند. نویسنده نیز همچنین می‌تواند نتایج و قضاوت‌های شخصی خود را پاراگراف به پاراگراف از هر آزمایش به همراه توضیحات مربوط به آزمون و نتیجه سنجی بیان نماید.
تدوین منابع در مقاله نویسی
گاهی نویسندگان تازه کار احساس می‌کنند با نوشتن منابع کار خود، ارزش کار خود را کاهش داده اند و هرچه کشفیات بیشتری از شخص خودشان داشته باشند، بهتر دیده می‌شوند؛ این مورد بطور دقیق برعکس عمل می‌کند. کمبود منابع باعث رد حتمی مقالات شما می‌شود.
هرچقدر منابع شما بیشتر باشند و صحبت‌های شما دارای مرجع باشد، خواننده بیشتر به شما اعتماد می‌کند؛ خواننده نسبت به خوداتکایی و خودباوری شما توجهی نخواهد داشت! همچنین عدم رعایت اخلاق ادبی که به آن دزدی ادبی گفته می‌شود نیز بسیار مهم است.
توجه داشته باشید که داوران و قضات توجه بیشتری به منابع دارند و درصورت عدم مشاهده منابع کافی امکان دارد مقاله شمارا رد کنند؛ حتی بعضی از آنها یک معیار رقمی برای تعداد منابع دارند؛ برای مثال اگر تعداد منابع مقاله‌ای از 20 کمتر باشد بدون خواندن آن اقدام به رد آن خواهد کرد.
چگونه مقاله‌ای نو را با تدوین منابع بیافرینیم؟
سعی کنید هیچ منبعی را بدون ذکر سال نگارش آن بیان نکنید؛ همچنین بهتر است تمامی منابع شما متعلق به سالهای اخیر باشند تا مقاله شما را بروز و نو جلوه دهند؛ اگر ناخواسته دارای منابعی قدیمی هستید که باید آنهارا بیان کنید، منابع خود را به ترتیب سال نگارش از نزدیک ترین سال به دورترین تاریخ بچینید.
در آخر اگر منابع بسیار زیادی در حوزه شما وجود دارند که شما آنهارا مطالعه نکرده‌اید، بیانگر عدم آگاهی شما از دیگر منابع علمی می‌باشد؛ پس سعی کنید از کمبود منابع پرهیز کنید.
چه جالب👌🏻